Waar het school- of academisch jaar in 2020 plots eindigde, was de afgelopen lesperiode eigenlijk nauwelijks sprake van enig fysiek onderwijs. Deze zomer belichten we een aantal opleidingsinstituten en vragen naar ervaringen met het lesgeven tijdens corona, en naar onderzoek, stages en andere innovaties die (toch) doorgang konden vinden. Deze week Dr. Bart Kuipers, haveneconoom aan het Erasmus Centre for Urban, Port and Transport Economics in Rotterdam.
“Ik heb vandaag meer tijd dan ik verwachtte”, opent Kuipers het gesprek. “Eigenlijk zou ik vanmiddag met een groep van vijftien studenten eindelijk weer een van mijn befaamde fietstochten door de haven houden, maar ondanks de massale vaccinatie is toch meer dan de helft van hen ziek of besmet. Ik heb de tocht dus maar afgelast.”
‘De wereld is rond’
Dat gebeurde overigens al eerder, want juist deze tocht had vorig jaar plaats zullen vinden, maar dan met 60 masterstudenten. “Hoewel we meer dan drie uur buiten zouden fietsen, mocht het toch geen doorgang vinden.” Niet alleen studenten, maar ook buitenlandse relaties kennen de tocht die Kuipers graag op de fiets aflegt: via de Maastunnel naar de Waalhaven, dan door de Benelux-tunnel (met het langste gedicht ter wereld van Jules Deelder: ‘Lieve Ari / Wees niet bang. De wereld is rond / en dat istie al lang’), een bezoek aan de haven van Schiedam (“een eyeopener voor velen”) en vervolgens via de Merwe4havens (“houd dat gebied in de gaten! Daar zie je de toekomst!”) weer terug.
Beeld van Erasmus
Er waren meer aanpassingen in het curriculum en het rooster van een universitair docent en onderzoeker. Zoals gezegd was veel interactie met studenten digitaal. “Dat gaat natuurlijk prima, maar een scriptie via Teams of Zoom verdedigen is toch minder feestelijk dan een fysieke bijeenkomst met familie, bloemen, champagne en een stemmige foto bij het beeld van Erasmus.”
Containerdynamiek
Kuipers zelf zat overigens beslist niet stil. Gewend als hij is te fietsen bezocht hij her en der (Ridderkerk, Alblasserdam) inlandterminals en met de auto Meppel, Veghel en Born én stelde de onderzoeksvraag of de congestieproblematiek bij de zeeterminals minder storend was, nu in Rotterdam maatregelen waren doorgevoerd. En niet voor niets was dat juist nu van belang. Kuipers: “Eind 2020 en begin 2021 was sprake van ongekende ontwikkelingen in het wereldwijde containersysteem: de verstoringen in containerketens waren in de afgelopen twee decennia niet eerder zo groot. Tarieven om containers van Azië naar Europa te vervoeren verviervoudigden, de betrouwbaarheid van de diensten verslechterde en lege containers waren nauwelijks beschikbaar.” Maar: “de gekte op het deepsea-toneel is niet of nauwelijks doorgegeven naar het achterland. Dat is echt heel bijzonder.” Helaas gooide de Ever Given uiteindelijk wel roet in het eten: “De haven van Rotterdam exporteerde toen een groot deel van haar problemen naar de inland terminals in het achterland.”