De Maasvlakte als containerhub komt in een nieuwe, spectaculaire fase terecht. APMT en RWG hebben uitbreidingsinvesteringen aangekondigd van respectievelijk 2,0 en 1,8 miljoen TEU. Hutchison Ports ECT en TiL, MSC’s terminaldivisie, kondigden grootschalige investeringsplannen aan. Een insider schatte een capaciteitstoename met 3,0 miljoen TEU. Hutchison Ports ECT Euromax heeft er met Evergreen een nieuwe aandeelhouder bij. Dit aandeelhouderschap kan betekenen dat Evergreen een eigen, dedicated terminal wil ontwikkelen en Euromax haar reservecapaciteit gaat benutten voor een uitbreiding van mogelijk 2,0 miljoen TEU. Bij elkaar opgeteld gaat het om 8,8 miljoen TEU. Momenteel is sprake van 17,8 miljoen TEU deepsea-capaciteit. Mochten deze plannen doorgaan, resulteert dit in 26,6 miljoen TEU. Ik heb deze berekening tijdens lezingen deze zomer aan havenkenners voorgehouden, zonder weerwoord. Zal dus redelijk kloppen en betekent ongeëvenaarde groei – mits de wereldhandel meegroeit.

Eind 2001 produceerde het CPB de scenariostudie ‘Welvaartseffecten van Maasvlakte 2’. In verschillende scenario’s werd de vraag naar containercapaciteit in 2035 toen tussen 13 en 28 miljoen TEU bepaald. Deze 28 miljoen werd lang als irreëel beoordeeld maar ligt nu binnen handbereik. Het CPB schatte ook de ruimtebehoefte. Het 28 miljoen-scenario betekent een ruimtevraag van 580 hectare. Daarnaast zou 290 hectare voor distributie en empty depots nodig zijn. Een illustratie dat de komst van nieuwe terminalcapaciteit veel afgeleide investeringen vraagt, zoals de noodzaak van legecontaineropslag. Maar: hoe moeten al die containers over de A15? En: gelden bij de uitbreidingen ook de traditionele ‘modal split-doelstellingen’ van maximaal 35% wegvervoer? Lijkt me wel!

De CPB-studie keek ook naar werkgelegenheid. Voor het 28 miljoen-scenario werden vanaf 2000 slechts 1500 extra banen verwacht in 2035 voor containers en distributie. In de Havenmonitor is de ‘Knooppuntfunctie’ onderscheiden: activiteiten gerelateerd aan op- en overslag en aan- en afvoer van goederen. De directe werkgelegenheid in de Knooppuntfunctie in Rotterdam nam in 2002-2021 toe van 43 naar 58 duizend werknemers. Aannemende dat de helft van de Knooppuntfunctie samenhangt met de containersector, ging het om een toename van 21,5 naar 29 duizend banen: een toename van de behandeling van 304 naar 530 containers per werknemer per jaar. Uitgaande van een verdere productiviteitstoename naar 700 containers per werknemer, is door de huidige investeringsplannen mogelijk sprake van een verdere groei met zo’n 5 á 6 duizend werknemers richting 2035 – met daarnaast nog indirecte werkgelegenheid.

De haven loopt met deze groei duidelijk tegen zijn grenzen aan: niet in de laatste plaats door het nu reeds ernstige vacatureprobleem!

Bart Kuipers

Erasmus Centre for Urban, Ports and Transport Economics